Jak przygotować cielęta do odsadzenia i przejścia na paszę stałą to temat kluczowy dla każdego hodowcy dążącego do wysokiej wydajności i zdrowia młodych zwierząt.
Odpowiednie żywienie w okresie przedodsadzeniowym
W pierwszych tygodniach życia cieląt najważniejsze jest zapewnienie optymalnego żywienie. Mleko lub zastępcze mleko są podstawą, ale równocześnie wprowadza się niewielkie ilości starterów i koncentratów, co stymuluje rozwój przewodu pokarmowego. Intensywny rozwój błony śluzowej jelit wymaga dostarczenia energii, białka oraz niezbędnych składników mineralnych i witamin.
Rola mleka i mlecznych substytutów
- Mleko matki: najlepsze źródło immunoglobulin.
- Substytuty mleka: kontrolowana zawartość białka i laktozy.
- Temperatura paszy: 38–40 °C dla łatwego pobierania.
Stopniowe obniżanie objętości mleka na rzecz paszy stałej wpływa pozytywnie na rozwój żwacza i obniża ryzyko stresu przy przejściu na nowy system żywienia.
Adaptacja jelitowa i immunologiczna
Przejście od diety mlecznej do pasz stałych wymaga rozwinięcia odpowiednich mechanizmów trawiennych i obronnych. Kluczowa jest bariera jelitowa i praca mikroflory, dlatego w diecie uwzględnia się:
- bakterie jelitowe probiotyczne (Lactobacillus, Bifidobacterium),
- prebiotyki (manna-oligosacharydy, fruktooligosacharydy),
- niewielkie ilości błonnika o wysokiej strawności.
Wzmacnianie odporności
Podawanie siary w pierwszych godzinach życia jest fundamentem budowy odpornośći. Kolejnym etapem jest stosowanie probiotyków i witamin A, D, E oraz mikroelementów (cynk, selen), które wspierają funkcje limfocytów i makrofagów.
Metody odsadzenia i stopniowe wprowadzenie paszy stałej
Planowanie odsadzenie wymaga przygotowania zarówno cieląt, jak i personelu. Cielęta należy przyzwyczajać do żłobu i poidła od około 2. tygodnia życia. Ważne jest:
- stopniowe ograniczanie mleka przez 5–7 dni,
- codzienne monitorowanie spożycia startera,
- selekcja cieląt najmniej zainteresowanych paszą stałą i dodatkowe wsparcie.
Techniki adaptacyjne
- Użycie odstojników – zapewnienie odpowiednich odstępów między zwierzętami.
- Grupowanie według masy ciała – unikanie dominacji silniejszych osobników.
- Stosowanie mat do żłobów – oferujących lepszą przyczepność i naturalną teksturę.
Gdy cielęta osiągną pobranie co najmniej 1 kg startera dziennie przez trzy dni, można całkowicie zrezygnować z mleka. Wprowadzenie pasza stałajako głównego źródła energii i białka zapobiega spadkowi przyrostów i minimalizuje ryzyko niestrawności.
Znaczenie środowiska i dobrostanu
Odpowiednie warunki utrzymania wpływają na efektywność przyjęcia diety i samopoczucie młodych cieląt. Kluczowe elementy to:
- Sucha i czysta ściółka – ogranicza rozwój patogenów.
- Wentylacja bez przeciągów – stabilna temperatura i wilgotność.
- Oświetlenie – co najmniej 12 godzin dziennie stymuluje apetyt.
Minimalizacja stresu poprzez spokojne przenoszenie i unikanie nagłych zmian w grupie sprzyja szybszej adaptacjai lepszym przyrostom. Kontrola parametrów środowiskowych to inwestycja w dobrostan i długoterminowe rezultaty hodowlane.
