Cielęta – jak dbać o młode od narodzin do odsadzenia to kompendium wiedzy dla każdego hodowcy pragnącego zapewnić swoim podopiecznym optymalny rozwój i zdrowie.

Opieka tuż po urodzeniu

Pierwsze godziny życia cielęcia decydują o jego dalszym rozwoju, dlatego kluczowe jest stworzenie spokojnego i such ego środowiska. Po samym porodzie niezwłocznie usuń pozostałości płodowe, a następnie zdezynfekuj pępowinę preparatem jodowym lub chlorheksydyną. Zapewnij temperaturę otoczenia między 20 a 25°C oraz świeże, suche ściółki z trocin lub słomy. W pierwszej kolejności podawaj siarę celem wzmocnienia odporności i dostarczenia przeciwciał matki.

Przycinanie i ochrona pępowiny

• Użyj sterylnego narzędzia do przycięcia pępowiny ok. 5 cm od ciała.
• Zabezpiecz koniec pępowiny chlorowaną lub jodowaną zawiesiną.
• Obserwuj okolice pępkową pod kątem zaczerwienienia i obrzęku.

Podawanie siary

W ciągu pierwszej godziny od narodzin cielę powinno otrzymać co najmniej 2-4 litry wysokiej jakości siary. Skup się na szybkim i delikatnym przystawieniu do wymienia lub karmieniu butelką z miękką smoczką.

System żywienia cieląt

Prawidłowe odżywianie wpływa na tempo wzrostu i kształtowanie układu pokarmowego. Kluczowe składniki diety młodych zwierząt to białko, energia, witaminy i makroelementy.

Mleko matki vs. mleko zastępcze

• Zawsze preferuj karmienie mlekiem matki – zawiera wiele biologicznie czynnych czynników wzrostowych.
• Jeśli to niemożliwe, sięgaj po renomowane mieszanki mlekozastępcze o zawartości 20–22% białka surowego.
• Monitoruj temperaturę mleka – optymalnie 37–39°C.

Wprowadzanie paszy objętościowej i starterów

Od 2. tygodnia życia włącz do diety cieląt mieszankę starterową o wysokiej wartości energetycznej. Wzmacnia to rozwój błony śluzowej żwacza i przygotowuje zwierzę do odsadzenia. Idealny skład startera to pasza zbóż, otręby oraz dodatek prebiotyków i enzymów trawiennych.

Znaczenie wody

Dostęp do świeżej, chłodnej wody przez cały czas to podstawa. Niedobór woda obniża apetyt, pogarsza proces trawienia i osłabia układ odpornościowy.

Zapewnienie warunków sanitarno-higienicznych

Utrzymanie wysokiego poziomu higiena w pomieszczeniach cielętników to skuteczna metoda zapobiegania chorobom biegunkowym i oddechowym.

• Czyszczenie i dezynfekcja boksów co najmniej raz w tygodniu.
• Regularna wymiana i wietrzenie ściółki.
• Zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza bez przeciągów.
• Oddzielanie cieląt według wieku, by ograniczyć ryzyko przenoszenia patogenów.

Monitorowanie zdrowia i profilaktyka

Stałe obserwowanie zachowania, spożycia paszy i stanu fizycznego pozwala wcześnie wykryć niepokojące objawy.

Ocena parametrów życiowych

• Temperatura ciała: prawidłowo 38,5–39,5°C.
• Oddechy: 30–60 oddechów na minutę.
• Aktywność: cielę powinno być żwawe, ciekawskie i reagować na bodźce.

Szczepienia i odrobaczanie

Opracuj z lekarzem weterynarii plan szczepień przeciwko rotawirusom, coronavirusom i E. coli. Profilaktyka odrobaczania co 8–12 tygodni pomaga chronić młode przed pasożytami jelitowymi.

Proces odsadzenia

Odsadzenie to okres dużego wyzwania dla cieląt ze względu na stres związany ze zmianą diety i środowiska. Zwykle przeprowadza się je w wieku 8–10 tygodni, gdy zwierzę osiąga masę 80–100 kg.

Stopniowa zmiana diety

• Na tydzień przed odsadzeniem zacznij stopniowo zmniejszać ilość mleka.
• Zwiększ wolny dostęp do dobrej jakości sianokiszonki i mieszanki dla cieląt.
• Monitoruj pobranie paszy stałej i wody.

Adaptacja do nowego środowiska

Przenieś cielęta do boksów grupowych z dostępem do wysłanej czystą ściółką powierzchni i zapewnij łatwy dostęp do poideł. Zmniejsz stres poprzez unikanie nadmiernego hałasu i gwałtownych ruchów podczas przenoszenia.

Kontrola zdrowotna po odsadzeniu

Bezpośrednio po odsadzeniu obserwuj samopoczucie młodych: spadek apetytu, obniżoną aktywność czy objawy biegunki wymagają natychmiastowej interwencji. W razie potrzeby stosuj probiotyki i elektrolity, by wspomóc równowagę mikroflory jelitowej i nawodnienie organizmu.